|
|
„chołopowi",
a zabudowania należące ongiś do Z. Krukowskiego kazał oddać
do dyspozycji władz miejskich (por. AWAK, t. XXXIV, s. 64-65).
17 czerwca 1656 r. król polski Jan Kazimierz pisał w swym
kolejnym uni-
wersale do szlachty, wyłuszczając powody, dla których klęska
wojny spadła na
kraj: „Nie co inszego do tak straszney w państwach naszych przywiodło
rewo-
lucyey, jeno contemptus legum et sanctiorum, które privatorum
hominum ausus
et effrenata licencia do skutku przywodzić ani do ratunku oyczyzny spólnie
z drugimi accedere nie chcieli. Dlatego też pomieszał Pan Bóg
wszystkie rze-
czy, że się za złością y zdradą niektórych
Rzeczpospolita ze sromotney niewoli
wyswobodzić łacno nie może".
Jan Krukowski od 1656 roku był plebanem w litewskich Kupiszkach (Jan
W. Poczobutt-Odlanicki, Warszawa 1987, Pamiętnik, s. 321). W 1657 r.
puł-
kownik wojsk kozackich - jak sam się nazwał w uniwersale - Jan Nieczay
mia-
nował specjalną komisję w Nowogródku, złożoną
z miejscowej szlachty, do
badania pretensji mieszkańców, gnębionych przez Zaporożców.
Do komisji
weszli panowie: Samuel Krukowski oraz (bez podania imienia) Buszna, Furosz-
cze, Dybowski, Mierzejewski (AWAK, t. XXIV, s. 97). W tymże roku w
jednym
z poufnych donosów komunikowano carowi Aleksemu Michajłowiczowi,
że
„sotnik czerkaski [tj. zaporoski] Krukowskoj zabił na śmierć w
Horkach podia-
czego i wielu sołdatów pobił" (AJZR, t. III, s.
581).
Tenże Krukowski oderwał, wbrew ukazom carskich wojewodów,
od roli
wielu chłopów i mieszczan, wcielając ich do swego oddziału.
Dalej dokument
donosił, że oddział ten przejmuje po drodze gońców,
zmierzających do Moskwy
z Wilna i innych miejscowości, grabi ich i morduje, czyni też „pomieszku
wie-
likuju" oddziałom rosyjskim i ich zaopatrzeniu. Najeżdżał
też Krukowski ze
swym oddziałem na majętności tych spośród szlachty
miejscowej, którzy przy-
sięgli wierność carowi, pustoszył i palił ich dwory,
wypędzał precz gospodarzy,
a chłopów wcielał do swego oddziału. Mordował też
kapłanów prawosławnych,
którzy agitowali za carem, a sam wygłaszał „przemowy
nieprzyzwoite". Agenci
carscy Buturlin i Michajłow domagali się od monarchy natychmiastowego
roz-
kazu, by tego „złodzieja" złapano, odesłano do Smoleńska
i uśmiercono (ibi-
dem, s.582).
Aleksander Krukowski, pisarz sądu słuckiego (1661); Mikołaj
Krukowski,
dozorca dóbr namiestnika słuckiego (1644), a także Prochor i
Fiedor Krukow-
scy (1674), też spod Słucka, odnotowani zostali w księgach
grodzkich tego
miasta (AWAK, t. XVII, s. 386, 491 i n.). W 1669 roku w dokumentach
zapisano
informację o Krukowskim, właścicielu majątku Ususzka, który
zapłacił 50 złotych
podatku poborcy orszańskiemu (Istoriko-juriczeskije matierialy..., t.
XXVI,
s. 320). Wincenty Mikołaj Krukowski, skarbnik mścisławski, w 1674
r. podpisał w
Warszawie od tego województwa sufragację króla Jana III
Sobieskiego (VL,
t. V, s. 162). W roku 1676 prezbiterem terebuńskiego kościoła
unickiego (nie-
opodal Brześcia) był Jan Krukowski (AWAK, t. III, s. 226).
Nazwisko Aleksan-
dra Krukowskiego, skarbnika mścisławskiego pojawiło się w
trockich księgach
ziemskich w zapisie z 20 kwietnia 1679 r. (AWAK, t. XXXI, s. 439).
Bazyli Krzysztof Korwin-Krukowski otrzymał 25 lipca 1688 r. od króla
polskiego Jana III Sobieskiego przywilej, zabezpieczający go przed poborami
438
|
|
